Wazopresyna to hormon antydiuretyczny. Hormon ten wytwarzany jest przez podwzgórze w postaci preprowazopresynoneurofizyny i wydzielany w ostatecznej postaci przez tylny p?at przysadki mózgowej.. Dzia?a przede wszystkim w nerkach, powoduj?c zmniejszenie wydzielania wody do moczu a szczególn? aktywno?? notujemy w nocy. Prowadzi to do oddawania mniejszej ilości bardziej zag?szczonego moczu. Ponadto wazopresyna obkurcza naczynia krwiono?ne i zwi?ksza ci?nienie t?tnicze krwi. Bod?cami pobudzaj?cymi uwalnianie wazopresyny s?:
- spadek ci?nienia t?tniczego,
- zmniejszenie obj?to?ci krwi kr???cej oraz
- wzrost efektywnej molalno?ci osocza, a także bóle i nudno?ci.
Kiedy zleca się badanie AVP
1. Podejrzenie moczówki (oddawanie du?ych ilości moczu). ?wiadczy o niedoborze ADH czyli hormonu antydiuretycznego powoduj?cego zbyt cz?ste oddawanie moczu.
2. Podejrzenie zespo?u Schwartza-Barttera (zwi?zanego z nadmiernym wydzielaniem wazopresyny).
Niezale?nie od przyczyn objawy mają charakter neurologiczny, a w zale?no?ci od stopnia i czasu trwania hipomolalno?ci p?ynów ustrojowych nasilenie objawów może by? bardzo różne (os?abienie reakcji na czynniki ?rodowiskowe): ból g?owy, apatia, nudno?ci, wymioty, zmiany nastroju, nadmierna pobudliwo??, zaburzenia ?wiadomo?ci, spadek napi?cia mięśni, odruchów ?ci?gnistych.
W ci??kich przypadkach skutkiem wzrostu ci?nienia ?ródczaszkowego i obrz?ku mózgu – ?pi?czka, drgawki, ?mier? (st??enie sodu w surowicy około 100 mmol/l jest stanem zagro?enia życia, może wyst?pi? hemoliza krw U chorych nie stwierdza się obrz?ków (hiponatremia bez obrz?ków), ani obniżonego ci?nienia t?tniczego, charakterystyczna jest prawid?owa obj?to?? krwi kr???cej.
3. Zaburzenia elektrolitowe – hiponatremia czyli niedobór sodu w osoczu krwi. może to by? skutkiem odwodnienia albo przewodnienia.
Potrzebny materia? do badania: surowica.
Jak przygotowa? się do badania: na czczo (co najmniej 8 godzin).
Przebieg badania: jednorazowe pobranie krwi z ?y?y ?okciowej.
Czas oczekiwania na wynik: 1 dzie?.
Norma: 1,85-7,4 pmol/l (2-8 pg/ml) – oczywi?cie jest zale?na od stosowanego sprzetu i nie należy „sztywno” się jej trzyma?
Uwagi: Interpretacja wyniku jest mo?liwa pod warunkiem znajomo?ci aktualnej molalno?ci osocza (warto?? prawid?owa to 280-295 mmol/kg wody). W przypadku konieczno?ci ró?nicowania moczówki (o?rodkowa vs. nerkowa) dodatkowo przeprowadza się test z podaniem wazopresyny – zmniejszenie oddawania moczu po podaniu tego hormonu potwierdza o?rodkow? posta? moczówki prostej.
